Als voorzitter van BRICS voor het jaar 2023, zal Zuid-Afrika gastheer zijn voor de eerste bijeenkomst – de BRICS Sherpa’s en Sous-Sherpa’s – in Bela Bela, Limpopo Provincie, van 1-2 februari, aldus een persbericht van het Ministerie van Internationale Betrekkingen en Samenwerking, Zuid-Afrika.
Terwijl de Verenigde Staten worstelen om hun invloed te behouden in grote delen van het Zuiden, krijgt het groeiende BRICS-blok onder leiding van Brazilië, Rusland, India, China en Zuid-Afrika meer aanvragen dan ooit tevoren, wat een teken is van een groeiende verschuiving in de internationale economische orde.
De topdiplomaten van de vijf BRICS-landen begonnen hun laatste bijeenkomst op hoog niveau donderdag in Kaapstad, Zuid-Afrika, als opmaat naar de 15e jaarlijkse top van leiders die in augustus in Durban, aan de oostkust van het land, zal plaatsvinden. De BRICS-bijeenkomsten van dit jaar, die door westerse analisten lange tijd werden afgedaan als een multilateraal schijnhuwelijk, dienen als een gelegenheid om te bespreken hoe ver de groep is gekomen en waar haar toekomst ligt, temidden van de groeiende roep om het door het Westen geleide mondiale financiële systeem en de Amerikaanse dollar uit te dagen.
Maar Anil Sooklal, een ervaren diplomaat die de Zuid-Afrikaanse ambassadeur-at-large bij BRICS is, beweert dat “BRICS geen groep landen is die zich tegen een bepaalde groepering verzet.
“We willen graag samenwerken met al onze partners in de wereld, zowel in het Noorden als in het Zuiden, om gezamenlijk een aantal van de uitdagingen aan te pakken waarmee we worden geconfronteerd,” vertelde Sooklal aan Newsweek, “in termen van hervorming van de architectuur voor mondiaal bestuur, om deze inclusiever, rechtvaardiger en eerlijker te maken, wat velen van ons nog steeds het gevoel hebben dat dit niet het geval is.”
En hoewel Sooklal een aantal factoren aangaf die deze ongelijkheid veroorzaken, waaronder klimaatverandering, de aanhoudende effecten van de COVID-19 pandemie en een groeiende wereldwijde technologiekloof, stelde hij dat tekortkomingen in de bestaande orde onder leiding van de rijkste landen de kern vormden van waarom meer landen voor BRICS kozen.
“We zien een erosie van de wereldwijde multilaterale architectuur”, zei Sooklal, “unilaterale maatregelen, unilaterale sancties die de norm van de dag worden, een ongelijke wereldwijde architectuur en landen die meer zeggenschap willen hebben over hoe de nieuwe evoluerende wereldorde uitpakt”.
“Dus ik denk dat dit enkele van de gebieden zijn die aantrekkelijk zijn voor landen uit het Zuiden die zich steeds meer willen identificeren met de BRICS-groep,” voegde hij eraan toe.
De term ‘BRIC’ werd in 2001 bedacht door de toenmalige econoom Jim O’Neill van Goldman Sachs om de opkomende wereldeconomieën van Brazilië, Rusland, India en China te beschrijven. Vijf jaar later werd de visie werkelijkheid toen de ministers van Buitenlandse Zaken van de vier landen elkaar ontmoetten in de marge van de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties en een reeks bijeenkomsten op hoog niveau lanceerden die leidden tot de eerste BRIC-top in 2009. Het jaar daarop voegde Zuid-Afrika zich bij de groep.
“Toen BRICS als formatie samenkwam, wilden ze in feite enkele van de belangrijkste uitdagingen aanpakken die we hebben in termen van de geopolitieke en geofinanciële economische architectuur van de wereld,” zei Sooklal, “en proberen een meer inclusieve wereldgemeenschap te creëren die de voortdurende marginalisering van landen uit het Zuiden in een sterk veranderde mondiale omgeving probeert aan te pakken.”
“Ik denk dat de aantrekkingskracht van BRICS is dat het de uitdagingen verwoordt waarmee landen uit het Zuiden van de wereld nog steeds worden geconfronteerd in een zeer ongelijke wereld,” voegde hij eraan toe, “een wereld die enorm is veranderd in de afgelopen bijna 80 jaar sinds de oprichting van het VN-systeem.”
Deze aantrekkingskracht werd een jaar geleden aangetoond toen zo’n 19 wereldleiders in juni 2022 de door China georganiseerde “BRICS+” top bijwoonden. Algerije, Argentinië, Iran en Saoedi-Arabië behoren tot de landen waarvan bekend is dat ze officieel het lidmaatschap hebben aangevraagd, en nog veel meer landen, waaronder Egypte, Indonesië, Mexico, Türkiye en de Verenigde Arabische Emiraten, spreken openlijk over plannen of overwegingen om dat te doen.
Tot op heden hebben volgens Sooklal meer dan 20 landen uit alle hoeken van de wereld het lidmaatschap van BRICS aangevraagd of belangstelling getoond.
En hoewel de officiële missie van BRICS niet expliciet is om het Westen uit te dagen, zien velen die betrokken zijn bij de activiteiten dit als een noodzakelijk doel.
“BRICS is vooral opgericht om de belangen van ontwikkelingslanden te vertegenwoordigen en hun verdiensten te krijgen,” vertelde Mohammed Saqib, secretaris-generaal van de India-China Economische en Culturele Raad, aan Newsweek.
Saqib, die in april een tweedaags forum over BRICS-samenwerking bijwoonde in de Oost-Chinese stad Yangzhou, stelde dat het blok nog steeds een “enorm potentieel” heeft om te bereiken, maar hij beweerde dat het niet dit potentieel is dat in de eerste plaats “andere landen aantrekt naar BRICS”.
In plaats daarvan, zei hij, “is het de zoektocht naar multilateralisme en het doorbreken van de hegemonie van het Westen die landen ertoe aanzet zich bij BRICS aan te sluiten.”
De gemeenschappelijke interesse van Riyad en Teheran in BRICS loopt parallel met hun wederzijdse wens om toe te treden tot een ander door Beijing en Moskou geleid blok, de Shanghai Cooperation Organization, en wordt onderstreept door een in maart door China bemiddeld akkoord om de diplomatieke betrekkingen tussen de twee rivalen in het Midden-Oosten te hervatten. De VS kampen ondertussen met oplopende spanningen met Iran en afkoelende relaties met hun oude partner Saoedi-Arabië.
Terwijl Washington en Peking strijden om wereldwijde invloed, stelt Saqib dat “de VS BRICS verandert in een geopolitiek instrument om China in bedwang te houden, door landen te dwingen, over te halen en te bedreigen om BRICS op de een of andere manier te laten mislukken.”
Tot nu toe lijkt de strategie echter averechts te werken nu er binnen BRICS en de Nieuwe Ontwikkelingsbank steeds meer stemmen opgaan om zich te verzetten tegen de wereldwijde dominantie van de Amerikaanse dollar, die momenteel goed is voor ruwweg 58 procent van de valutareserves in de wereld.
“Het is de de-dollarisering die het belangrijkst is,” zei Saqib. “Dit kan worden bereikt door een mandje van valuta van de leden of een soort virtuele valuta. De-dollarisering zal landen behoeden voor valutaterrorisme of sancties en biedt ook eerlijke handelsvoorwaarden en invloed van het Westen.”
Joseph W. Sullivan, een senior adviseur bij de Lindsey Group en een voormalig speciaal adviseur en staf econoom bij de Raad van Economische Adviseurs van het Witte Huis, zag ook het Amerikaanse beleid, inclusief het gebruik van sancties, als een factor die deze beweging eerder tegenwerkt.
“De interesse in de-dollarisering onder de BRICS-landen zou tot op zekere hoogte hoe dan ook worden gewekt,” vertelde Sullivan aan Newsweek. “Maar de verslaving van Washington aan sancties heeft hun interesse zeker vergroot. Amerika’s beleid ten opzichte van de BRICS is onsamenhangend. Maar dat komt omdat het nog geen coherent beleid heeft geformuleerd voor het Zuiden dat meer is dan alleen ‘Hé, niet met China spelen’.”
En in dit streven naar de-dollarisering zou de uitbreiding van BRICS volgens hem de kans op succes alleen maar vergroten.
“Als de BRICS proberen om het Engels als wereldwijde tweede taal van de troon te stoten, dan zouden andere landen ermee instemmen om ook te stoppen met het onderwijzen van de Amerikaanse taal op scholen, wat hun succes aannemelijker zou maken,” zei Sullivan. “Zo is het nu ook met de BRICS en andere landen die proberen om de Amerikaanse munteenheid van de troon te stoten.”
“Dat komt omdat munteenheden, net als talen, netwerkeffecten hebben,” voegde hij eraan toe, “het gebruik ervan wordt waardevoller zodra veel andere mensen ze ook gebruiken.”
Maar de groei van BRICS houdt zowel risico’s als kansen in voor het blok.
“Als de BRICS-landen in augustus nieuwe leden toevoegen en uitbreiden, zou dat aan de ene kant de slagkracht en zichtbaarheid van de instelling als alternatief voor door het Westen geleide instellingen vergroten”, vertelde Manjari Chatterjee Miller, senior fellow bij de Council of Foreign Relations, aan Newsweek. “Het zou ook iets kunnen zeggen over de ambities van China en India om het Mondiale Zuiden te leiden.”
“Maar aan de andere kant,” voegde ze eraan toe, “zou de uitbreiding uiteindelijk een struikelblok voor de organisatie kunnen worden.”
Miller wees erop dat “de relatie tussen China en India al op een laag pitje staat door hun grensgeschil,” en dat, hoewel “BRICS een forum biedt waar ze zich allebei kunnen richten op directe kwesties van wederzijds belang,” als BRICS leden blijft toevoegen die met elkaar overhoop liggen – Egypte en Iran hebben allebei interesse getoond om lid te worden – zullen die verschillen moeilijker te overbruggen zijn.
Toch heeft de door China bemiddelde overeenkomst tussen Iran en Saoedi-Arabië geleid tot een golf van diplomatieke toenadering in het Midden-Oosten, en zowel Caïro als Teheran hebben aangegeven bereid te zijn om zelf een overeenkomst te sluiten.
Gezien de toenemende belangstelling voor BRICS stelde Miller dat Amerikaanse beleidsmakers meer aandacht zouden moeten besteden aan de groep.
“Ik denk dat BRICS de belangen van zijn leden heel goed dient,” zei Miller. “Westers publiek realiseert zich dit vaak niet omdat ze aandacht besteden aan de bitterheid tussen BRICS-leden (bijv. China en India), waardoor het feit wordt verdoezeld dat zelfs bitterzoete BRICS-leden (nogmaals, zowel China als India) het erover eens zijn dat de huidige economische bestuursstructuren zijn ontworpen om het Westen en niet hen ten goede te komen.”
“Bovendien biedt de instelling voor andere BRICS-landen, zoals Rusland, legitimiteit – het is de kans om op een mondiaal podium te staan zonder veroordeling van andere deelnemers,” voegde ze eraan toe. “Zelfs zonder oproepen tot multipolariteit is de vraag waarom landen als Saoedi-Arabië en Iran er geen deel van zouden willen uitmaken.”
Washington is van zijn kant voorzichtig geweest in zijn berichtgeving over het blok.
“Deelnemen aan BRICS is een soevereine beslissing van de lidstaten”, vertelde een woordvoerder van het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken aan Newsweek. “We steunen en respecteren het recht van landen om de contouren van hun buitenlands beleid te bepalen. We blijven in gesprek met landen als China, Zuid-Afrika, Brazilië en India over onze zorgen over de illegale oorlog van Rusland tegen Oekraïne.”
Deze zorgen zijn echter soms uitgelopen op openlijke diplomatieke geschillen, zoals vorige maand toen de Amerikaanse ambassadeur in Zuid-Afrika het land beschuldigde van het illegaal verschepen van wapens naar Rusland voor gebruik in Oekraïne. De beschuldiging werd ontkend en veroordeeld door zowel de Zuid-Afrikaanse president Cyril Ramaphosa als de Russische minister van Buitenlandse Zaken Sergey Lavrov, wiens deelname aan de BRICS-bijeenkomst midden in een Afrika-tournee zit die de relaties van Moskou op het hele continent versterkt.
“Zuid-Afrika is een soevereine natie. Rusland is ook een soevereine natie”, zei Lavrov woensdag tijdens een persconferentie in Mozambique, “en we bouwen onze relaties op in volledige overeenstemming met de normen en principes van het internationaal recht die op dit gebied bestaan.”
Hij riep buitenlandse diplomaten op om zich “met hun eigen zaken te bemoeien” in dergelijke bilaterale aangelegenheden en beschuldigde de VS en westerse bondgenoten ervan dat zij de partij zijn die “internationale normen schenden” door Oekraïne steeds meer en steeds geavanceerdere militaire hulp te bieden.
Terwijl India ook veiligheids- en economische banden onderhoudt met Rusland, hebben zowel Brazilië als China ook geprobeerd de pogingen van de VS om tegenstanders te isoleren met economische middelen uit te dagen.
De Braziliaanse president Luiz Inácio Lula da Silva sprak dinsdag zijn steun uit voor de toetreding van Venezuela tot BRICS tijdens het eerste bezoek van de socialistische president Nicolás Maduro aan Brazilië sinds de VS en een aantal landen in de regio, waaronder Brazilië, dat toen werd geleid door de rechtse president Jair Bolsonaro, in 2019 de banden met Caracas verbraken. In een reactie herhaalde Mao Ning, woordvoerder van het Chinese ministerie van Buitenlandse Zaken, de wens van Beijing voor uitbreiding van BRICS.
“Als een belangrijk platform voor samenwerking tussen opkomende markten en ontwikkelingslanden,” vertelde Mao woensdag aan verslaggevers, “zet BRICS zich in voor het behoud van multilateralisme, het krachtig bevorderen van de hervorming van het mondiale bestuurssysteem en het vergroten van de vertegenwoordiging en zeggenschap van opkomende markten en ontwikkelingslanden. Het is een positieve, stabiele en constructieve kracht geworden in internationale aangelegenheden.”
“China gelooft altijd dat BRICS een open en inclusief mechanisme is en steunt het BRICS-uitbreidingsproces,” voegde ze eraan toe. “Steeds meer landen hebben een aanvraag ingediend om lid te worden van BRICS en hopen deel te nemen aan de BRICS-samenwerking. We staan klaar om meer gelijkgestemde partners in de grote BRICS-familie op te nemen.”
Een andere door de VS gesanctioneerde leider die de banden in zijn regio aanhaalt, de Syrische president Bashar al-Assad, heeft ook interesse getoond in BRICS.
Ondanks de geopolitieke uitdagingen die spelen tijdens de opkomst van BRICS onder het Zuid-Afrikaanse voorzitterschap, zei ambassadeur-at-Large Sooklal dat het land “positief blijft” over het vermogen van het blok om de taken op drie niveaus aan te pakken: politiek en veiligheid, financieel en economisch en sociaal en intermenselijk.
En het is zijn wens om dit te doen in partnerschap met andere economische blokken, in plaats van in confrontatie.
“Ik denk dat we in een sterk gepolariseerde, gebroken wereld leven, wat erg jammer is,” vertelde Sooklal aan Newsweek. “Ik denk dat we als een collectief moeten werken. We moeten de verschillende configuraties op het wereldfront niet zien als tegengesteld aan elkaar. Ik denk dat we allemaal een gemeenschappelijke agenda moeten hebben om een meer inclusieve, rechtvaardige en betere wereld te creëren voor al onze mensen.”
Bron: Tom O’Connor
Categorie: BRICS
Tags: Nieuwsweek, de-dollarisering, NATO, afbraak van een machtsblok,
Beheerder Vincent W Schoers
Copyright © 2021 door zorgdatjenietslaapt.nl. Toestemming tot gehele of gedeeltelijke herdruk wordt graag verleend, mits volledige creditering en een directe link worden gegeven.
Mijn lichaam is geen eigendom van de staat. Ik heb de uitsluitende en exclusieve autonomie over mijn lichaam en geen enkele politicus, ambtenaar of arts heeft het wettelijke of morele recht om mij te dwingen een niet-gelicentieerd, experimenteel vaccin of enige andere medische behandeling of procedure te ondergaan zonder mijn specifieke en geïnformeerde toestemming. De beslissing is aan mij en aan mij alleen en ik zal mij niet onderwerpen aan chantage door de overheid of emotionele manipulatie door de media, of zogenaamde celebratie influencers.
Alles hier gepubliceerd reflecteert de mening, ziens-, denkwijze van de gene die het plaatst
