Meer dan 120 bevestigde of vermoede gevallen van monkeypox, een zeldzame virusziekte die zelden buiten Afrika wordt aangetroffen, zijn in de afgelopen week in ten minste 11 niet-Afrikaanse landen gemeld. Het opduiken van het virus in afzonderlijke bevolkingsgroepen over de hele wereld waar het gewoonlijk niet voorkomt, heeft wetenschappers gealarmeerd – en hen naar antwoorden doen zoeken.
“Anne Rimoin, epidemioloog aan de Universiteit van Californië in Los Angeles, die al meer dan tien jaar onderzoek doet naar monkeypox in de Democratische Republiek Congo, zegt: “Het is een openbaring om dit soort verspreiding te zien.
Het virus, dat apenpokken wordt genoemd omdat onderzoekers het in 1958 voor het eerst bij laboratoriumapen ontdekten, wordt geacht te worden overgebracht van wilde dieren zoals knaagdieren op mensen – of van besmette mensen. In een gemiddeld jaar doen zich in Afrika een paar duizend gevallen voor, meestal in het westelijke en centrale deel van het continent. Maar het aantal gevallen buiten Afrika is beperkt gebleven tot een handvol die in verband worden gebracht met reizen naar Afrika of met de invoer van besmette dieren. Het aantal gevallen dat alleen al in de afgelopen week buiten Afrika is vastgesteld – en dat vrijwel zeker nog zal toenemen – is al hoger dan het aantal dat sinds 1970 buiten het continent is vastgesteld, toen voor het eerst werd vastgesteld dat het virus ziekte bij de mens veroorzaakte. Door deze snelle verspreiding zijn wetenschappers zeer waakzaam.
Maar monkeypox is geen SARS-CoV-2, het coronavirus dat verantwoordelijk was voor de COVID-19 pandemie, zegt Jay Hooper, een viroloog aan het US Army Medical Research Institute of Infectious Diseases in Fort Detrick, Maryland. Het verspreidt zich niet zo gemakkelijk van mens tot mens en omdat het verwant is aan het pokkenvirus, bestaan er al behandelingen en vaccins om de verspreiding ervan tegen te gaan. Hoewel wetenschappers dus bezorgd zijn, omdat elk nieuw virus verontrustend is, zijn ze niet in paniek.
In tegenstelling tot SARS-CoV-2, dat zich verspreidt via minuscule door de lucht verspreide druppeltjes, aerosolen genaamd, wordt gedacht dat monkeypox zich verspreidt door nauw contact met lichaamsvloeistoffen, zoals speeksel van hoesten. Dat betekent dat een persoon met monkeypox waarschijnlijk veel minder naaste contacten zal besmetten dan iemand met SARS-CoV-2, aldus Hooper. Beide virussen kunnen griepachtige symptomen veroorzaken, maar monkeypox veroorzaakt ook vergrote lymfeklieren en, uiteindelijk, kenmerkende met vloeistof gevulde laesies op het gezicht, handen en voeten.
De meeste mensen herstellen binnen een paar weken van monkeypox zonder behandeling.
Op 19 mei hebben onderzoekers in Portugal het eerste ontwerp-genoom van het daar ontdekte monkeypoxvirus geüpload, maar Gustavo Palacios, een viroloog aan de Icahn School of Medicine van Mount Sinai in New York City, benadrukt dat het nog om een zeer vroeg ontwerp gaat en dat er nog meer werk moet worden verricht voordat definitieve conclusies kunnen worden getrokken.
Wat de onderzoekers uit deze voorlopige genetische gegevens kunnen opmaken, is dat het monkeypoxvirus verwant is aan een virusstam die vooral in West-Afrika voorkomt. Deze stam veroorzaakt een mildere ziekte en kent een lager sterftecijfer – ongeveer 1% bij arme plattelandsbevolking – in vergelijking met de stam die in Centraal-Afrika circuleert. Maar hoeveel de stam die de huidige uitbraken veroorzaakt precies verschilt van de stam in West-Afrika – en of de virussen die in verschillende landen opduiken met elkaar in verband staan – blijft onbekend.
Antwoorden op deze vragen kunnen helpen bepalen of de plotselinge toename van het aantal gevallen het gevolg is van een mutatie waardoor dit monkeypoxvirus zich gemakkelijker kan verspreiden dan die uit het verleden, en of elk van de uitbraken terug te voeren is op één enkele oorsprong, zegt Raina MacIntyre, epidemioloog infectieziekten aan de Universiteit van New South Wales in Sydney, Australië. In tegenstelling tot SARS-CoV-2, een snel evoluerend RNA-virus waarvan de varianten regelmatig aan de immuniteit van vaccins en eerdere infecties zijn ontsnapt, is het monkeypoxvirus een relatief groot DNA-virus. DNA-virussen zijn beter in het opsporen en herstellen van mutaties dan RNA-virussen, wat betekent dat het onwaarschijnlijk is dat het monkeypoxvirus plotseling is gemuteerd om bedreven te worden in de overdracht op mensen, aldus MacIntyre.
Zeer verontrustend
Toch suggereert het feit dat monkeypox is aangetroffen bij mensen die geen duidelijke band met elkaar hadden dat het virus zich in stilte zou kunnen hebben verspreid – een feit dat Andrea McCollum, een epidemioloog die aan het hoofd staat van het pokkenvirusteam van de Amerikaanse Centers for Disease Control and Prevention, “zeer verontrustend” noemt.
In tegenstelling tot SARS-CoV-2, dat zich asymptomatisch kan verspreiden, blijven monkeypoxen gewoonlijk niet onopgemerkt wanneer ze een persoon besmetten, gedeeltelijk vanwege de huidletsels die ze veroorzaken. Als monkeypox zich asymptomatisch zou kunnen verspreiden, zou dat bijzonder verontrustend zijn omdat het virus dan moeilijker op te sporen zou zijn, aldus McCollum.
Een ander raadsel is waarom bijna alle clusters van gevallen mannen in de leeftijd van 20-50 jaar omvatten, van wie velen homo’s, biseksuelen en mannen die seks hebben met mannen (GBMSM). Hoewel bekend is dat monkeypox niet seksueel overdraagbaar is, is seksuele activiteit zeker een vorm van nauw contact, aldus Rimoin. De meest waarschijnlijke verklaring voor dit onverwachte patroon van overdracht, zegt MacIntyre, is dat het virus toevallig is geïntroduceerd in een GBMSM-gemeenschap, en dat het virus daar is blijven circuleren. Wetenschappers zullen een beter idee krijgen van de oorsprong van de uitbraken en de risicofactoren voor besmetting zodra een epidemiologisch onderzoek is afgerond, wat weken kan duren en waarbij contacten nauwgezet worden getraceerd.
Inperkingsstrategieën
Wetenschappers houden monkeypox in de gaten sinds de uitroeiingscampagne van pokken, het nevenvirus van pokken, in de jaren zeventig van de vorige eeuw ten einde liep. Toen pokken dankzij wereldwijde vaccinaties niet langer een bedreiging vormden, hebben volksgezondheidsfunctionarissen inentingen tegen pokken niet langer aanbevolen, waardoor ook monkeypox op afstand werd gehouden. Met elk jaar dat verstreken is sinds de uitroeiing van de pokken, is de populatie met verzwakte of geen immuniteit voor deze virussen gegroeid, aldus MacIntyre.
Er zijn sindsdien een paar uitbraken geweest. De Democratische Republiek Congo worstelt bijvoorbeeld al tientallen jaren met monkeypox, en Nigeria kent een grote uitbraak, met ongeveer 500 verdachte en meer dan 200 bevestigde gevallen, sinds 2017, toen het land zijn eerste geval in meer dan 39 jaar meldde. De Verenigde Staten meldden ook een uitbraak in 2003, toen een zending knaagdieren uit Ghana het virus verspreidde naar gedomesticeerde prairiehonden in Illinois en meer dan 70 mensen besmette.
Toch staan de volksgezondheidsautoriteiten niet machteloos tegenover monkeypox. Als voorzorgsmaatregel tegen bioterrorisme hebben landen als de Verenigde Staten een voorraad pokkenvaccins en een antivirale behandeling die zeer effectief wordt geacht tegen het virus. De therapieën zouden echter waarschijnlijk niet op grote schaal worden toegepast, aldus McCollum. In plaats daarvan zouden gezondheidswerkers waarschijnlijk een methode gebruiken die “ringvaccinatie” wordt genoemd om de verspreiding van monkeypox in te dammen: hierbij worden de naaste contacten van mensen die met monkeypox zijn besmet, gevaccineerd om eventuele besmettingswegen af te snijden.
Op basis van de gegevens die zij tot nu toe heeft gezien, denkt McCollum dat de huidige uitbraken waarschijnlijk geen andere beheersingsstrategieën dan ringvaccinatie nodig zullen maken. “Zelfs in gebieden waar monkeypox elke dag voorkomt,” zegt ze, “is het nog steeds een relatief zeldzame infectie.”
Beheerder Vincent W Schoers
Copyright © 2021 door Zorgdatjenietslaapt.nl. Toestemming tot gehele of gedeeltelijke herdruk wordt graag verleend, mits volledige creditering en een directe link worden gegeven.
Mijn lichaam is geen eigendom van de staat. Ik heb de uitsluitende en exclusieve autonomie over mijn lichaam en geen enkele politicus, ambtenaar of arts heeft het wettelijke of morele recht om mij te dwingen een niet-gelicentieerd, experimenteel vaccin of enige andere medische behandeling of procedure te ondergaan zonder mijn specifieke en geïnformeerde toestemming. De beslissing is aan mij en aan mij alleen en ik zal mij niet onderwerpen aan chantage door de overheid of emotionele manipulatie door de media, of zogenaamde celebrity influencers.
